Dậy thì sớm ngày càng có xu hướng gia tăng ở trẻ em trên toàn thế giới. Việc dậy thì sớm không chỉ gây ra những vấn đề liên quan đến sức khỏe, cấu trúc xương,... mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tâm lý của trẻ. Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, mời bạn đọc theo dõi bài viết trẻ dậy thì sớm, nguyên nhân và cách chữa bên dưới.
Thế nào là dậy thì sớm?
Dậy thì là giai đoạn phát triển quá độ về sinh lý từ thời kỳ nhi đồng sang thời kỳ thành niên. Đối với trẻ em dưới 8 tuổi, mặc dù cơ quan sinh dục trong và ngoài của nam và nữ có sự phân biệt, chiều cao và thể trọng của cơ thể tăng nhanh nhưng không có sự khác biệt nhiều về giới tính. Đó là do chức năng tuyến sinh dục trong cơ thể đang ở trong trạng thái bị ức chế.
Dậy thì sớm là gì?
Thông thường trong phạm vi từ 9 - 12 tuổi, đặc trưng giới tính mới dần phát triển. Cơ thể bắt đầu có những sự thay đổi. Nữ giới thường dậy thì sớm hơn nam khoảng 1 - 2 năm. Nếu trước 8 tuổi đối với nữ và 9 tuổi đối với nam, trẻ em đã xuất hiện những dấu hiệu đặc trưng giới tính thì được coi là trẻ dậy thì sớm.
Những dấu hiệu dậy thì sớm ở trẻ
Khi bước vào giai đoạn dậy thì, chiều cao của cơ thể sẽ tăng lên rất nhanh. Vào thời kỳ cao điểm, mỗi năm trẻ có thể tăng thêm 6 - 8 cm. Sau đó sự phát triển sẽ chậm lại, đến khi hai đầu của ống xương khép kín lại thì trẻ sẽ không cao thêm nữa. Ngoài ra, lúc này giữa bé trai và bé gái sẽ có những dấu hiệu riêng biệt. Cụ thể là:
- Dấu hiệu dậy thì sớm ở bé trai
+ Tinh hoàn và dương vật to lên.
+ Bắt đầu xuất hiện lông mu hoặc lông nách.
+ Mọc râu.
+ Mọc mụn trứng cá.
+ Giọng trầm đi.
- Dấu hiệu dậy thì sớm ở bé gái
Dậy thì sớm ở trẻ xuất hiện ở các bé gái nhiều hơn 10 lần so với các bé trai. Các dấu hiệu dậy thì sớm ở bé gái là:
+ Ngực phát triển.
+ Mọc lông mu hoặc lông nách.
+ Thay đổi hình dáng cơ quan sinh dục bên ngoài.
+ Bắt đầu có kinh nguyệt.
Nguyên nhân dậy thì sớm
- Béo phì
Dư thừa mỡ hoặc mô mỡ trong cơ thể làm thay đổi hàm lượng estrogen, insulin và leptin. Đây là nguyên nhân làm tăng nguy cơ dậy thì sớm. Cách tốt nhất để tránh béo phì là khuyến khích trẻ tăng cường các hoạt động ngoài trời, tập thể dục thể thao.
Béo phì là nguyên nhân gây dậy thì sớm ở trẻ
- Các hóa chất
BPA là một loại hóa chất được tìm thấy trong hộp nhựa, màng bọc thực phẩm, chất hàn răng, chai đựng nước,... có thể ngấm vào thực phẩm và gây tàn phá bên trong cơ thể. Phơi nhiễm BPA là một trong những nguyên nhân chính gây dậy thì ở bé gái.
- Do bệnh lý
Một số trẻ bị dậy thì sớm là do các bệnh lý bên trong gây ra. Chẳng hạn như ở bé gái xuất hiện các khối u nang trong buồng trứng khiến cho kinh nguyệt ra sớm nhưng trứng chưa rụng nên chưa có khả năng sinh sản.
- Chế độ ăn không lành mạnh
Đồ ăn vặt là một trong những nguyên nhân chính gây ra béo phì ở trẻ. Hàm lượng chất béo động vật sẽ làm tăng yếu tố tăng trưởng. Bên cạnh đó, hấp thu nhiều protein từ thịt đỏ, thịt chế biến sẵn cũng không tốt cho sức khỏe.
- Thay đổi hormon
Những tiếp xúc sớm với nội dung dành cho người lớn sẽ ảnh hưởng đến não của trẻ. Đặc biệt là tuyến yên. Tuyến yên khi bị kích thích sẽ bài tiết ra gonadotropin, kích thích các tinh hoàn hoặc buồng trứng sản sinh hormone giới tính testosteron và estrogen. Từ đó dẫn đến dậy thì sớm ở trẻ.
- Suy dinh dưỡng
Không phải chỉ có béo phì mới làm tăng nguy cơ dậy thì sớm mà suy dinh dưỡng cũng vậy. Những trẻ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng vẫn có thể có nguy cơ dậy thì sớm do thói quen ăn uống sai lầm làm gián đoạn chu kỳ nội tiết tố.
Dậy thì sớm phải làm sao?
Khi phát hiện trẻ bị dậy thì sớm, cha mẹ cần đưa bé đến những cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để thăm khám và tìm cách chữa trị kịp thời.
Cha mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám khi phát hiện các dấu hiệu dậy thì sớm
Theo các chuyên gia y tế, việc chữa trị dậy thì sớm sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
- Phẫu thuật
Đối với những bé dậy thì sớm do các bệnh lý như có khối u trong buồng trứng, tuyến thượng thận gây ra thì cần phải phẫu thuật để cắt bỏ. Sau khi phẫu thuật, phải định kỳ đến bệnh viên để kiểm tra, quan sát xem các triệu chứng bệnh có mất đi, nồng độ hormone trong máu có giảm đi không.
- Điều trị bằng thuốc có GnRH
Nếu dậy thì sớm do nguyên nhân bên ngoài thì có thể được điều trị bằng thuốc có chứa GnRH. Việc sử dụng thuốc này chỉ ngưng khi đến tuổi dậy thì thật sự. Sau khi ngừng thuốc quá trình dậy thì tự nhiên sau đó sẽ diễn ra bình thường.
Trên đây là những chia sẻ về trẻ dậy thì sớm, nguyên nhân và cách chữa. Nếu còn thắc mắc gì thêm hãy nhấp vào bảng tư vấn trực tuyến bên dưới, các chuyên gia sẽ cho bạn lời khuyên hữu ích nhất.